Amsterdam viert zijn 750ste verjaardag en dat wordt een jaar lang gevierd. De burgemeester van de hoofdstad van Nederland was vanochtend te gast bij Spraakmakers om hierover te praten. In het radioprogramma van KRO-NCRV besprak slimste mens Herman van der Zande met Femke Halsema de plannen voor het jubileumjaar.
Moeilijke vraag
Van der Zande vroeg aan de burgemeester onder meer of er zaken waren in de stad, waarvan ze toen ze in 2018 aantrad als burgemeester dacht: dit moet echt anders. Of zaken waarvan ze dacht: dit hoort nu eenmaal bij de stad, het is weliswaar niet zo leuk, maar als ik dat ga veranderen is het Amsterdam niet meer. Halsema vond het maar een moeilijke vraag. Ze moest er diep over nadenken, en toen kwam het antwoord.
Halsema: “Ja weet u, ik woonde al mijn halve leven in Amsterdam. Ik kende de stad echt wel heel erg goed. Ik ben eigenlijk wel meer van het geklaag gaan houden, dat hoort er ook bij. Als Amsterdammers ophouden met klagen dan is er wel echt wel iets aan de hand.”
Van der Zande: “Nou ja, Amsterdammers klagen over de eeuwige strijd met toeristen, het is duur, hoge huizenprijzen, de yuppen verdringen de ‘normale’ Amsterdammers, het is een arrogante stad. Zijn dat herkenbare voorbeelden?”
Halsema: “Ja. Het is natuurlijk niet zo dat alle klachten gezeur zijn. Heel vaak hebben mensen ook gelijk. Wij hebben echt een veel te groot aantal toeristen. Nogmaals om de vergelijking met Barcelona te trekken. Daar komen jaarlijks 15 miljoen mensen naartoe, terwijl die stad 1,6 miljoen inwoners heeft. Op Amsterdam komen op jaarbasis nu meer dan 20 miljoen bezoekers naartoe. We hebben veel minder grond. En er wonen minder dan een miljoen mensen, dus ja, tel uit. De druk op onze stad is echt gigantisch. Dus dat mensen daarover klagen, dat begrijp ik goed. (…) Ik maak vaak de grap dat er één plek in Nederland is waar ik nooit herkend word en dat is de Amsterdamse binnenstad, omdat er zoveel toeristen zijn.”
Barcelona
Vergissen is menselijk. Ook een burgemeester kan zich vergissen. De vergelijking met Barcelona om haar verbeten strijd tegen het toerisme in Amsterdam te motiveren, is echter geen vergissing. Femke Halsema was deze zomer twee maanden in Barcelona tijdens haar verlof. Naar eigen zeggen niet alleen om te genieten van de stad maar ‘toch ook om te kijken wat Amsterdam kan leren van de Spaanse stad,’ vertelde de burgemeester begin deze maand op AT5. Halsema heeft gekeken naar de overeenkomsten en de verschillen.
De juiste cijfers
De meest gangbare meting van het aantal toeristen in een stad, is het schatten van het aantal overnachtingen. Volgens het Observatorium voor Toerisme van Barcelona (OTB) kwamen vorig jaar 15,6 miljoen toeristen naar de hoofdstad van Catalonië. Halsema zat er bij Spraakmakers dus niet ver naast met 15 miljoen. In Amsterdam kwamen in 2023 volgens het Centraal Bureau voor Statistiek 9,4 miljoen bezoekers overnachten. Dat zijn er bij lange na geen 20 miljoen, zoals de burgemeester beweerde om bij Spraakmakers de noodzaak van haar anti-toerismebeleid te motiveren.
Misleidend
9,4 miljoen toeristen in een jaar is nog steeds een hoop, maar de suggestie van de burgemeester bij de publieke omroep dat de druk van toeristen op Amsterdam vele malen groter is dan in Barcelona, omdat Amsterdam niet alleen veel meer bezoekers zou trekken maar ook nog eens minder bewoners en minder grond heeft, is ronduit misleidend.