Op 16 juni 2009 heb ik samen met wallenondernemers Jan Otten, Jan Broers een open brief gestuurd naar de raadsleden van stadsdeel Centrum. Wij deden een oproep aan het bestuur om uitspraken over maffia, criminele investeringen in vastgoed en witwassen in het Wallengebied te onderbouwen met feiten of anders te stoppen met het op dergelijke wijze criminaliseren van onze buurt.

NV Wallen
Stadsdeelvoorzitter Els Iping (PvdA) blijkt Oost-Indisch doof voor onze oproep. In haar reactie van 22 september jl. schrijft ze: “U vraagt in uw brief om een gedegen en onafhankelijk onderzoek naar de criminaliteit op de Wallen,” en verwijst dan naar de jaarlijkse rapportage van de eigen bestuursdienst over het 1012-project aan de deelraad en aan de gemeenteraad.

Wij hadden echter gevraagd om een onafhankelijk feitenonderzoek naar de veronderstelde criminele miljoenen waarvan vastgoed op de Wallen zou zijn aangekocht. Dat is iets anders dan de gekleurde analyses van de gemeente over criminaliteit op de Wallen in algemene zin. De VVD lanceerde onlangs een plan om een NV Wallen op te richten die net als NV Stadsgoed, NV Zeedijk, NV Stadsherstel en allerlei woningcorporaties, panden uit het zogenaamde criminele circuit moet gaan opkopen. Welke criminele panden de VVD voor ogen heeft vertelden de liberalen er niet bij. De gemeente is momenteel met haar partners al verreweg de grootste vastgoedbezitter op de Wallen.

Criminele inmenging in de rosse buurt?
Stevige uitspraken van bestuurders over het aanpakken van maffia en onderwereld op de Wallen doen het goed bij de kiezer en leveren stemmen op. Maar als er werkelijk sprake is van criminele inmenging in de rosse buurt, waarom treden politie en justitie daar dan niet tegen op? Zelfs met de Wet Bibob heeft de gemeente nog geen bedrijf op de Wallen kunnen sluiten. Het heeft er alle schijn van dat de bestuurders er flink naast zitten met hun veronderstellingen en wallenondernemers ten onrechte bestempelen als ‘crimineel’.

De Geerts-panden
Zonder aan te tonen dat die panden van misdaad afkomstig zijn heeft de gemeente NV Stadsgoed met tientallen miljoenen aan garantstellingen in staat gesteld wallenpanden van Charles Geerts over te nemen. Geerts moest uit de buurt verdwijnen omdat hij volgens wethouder Lodewijk Asscher ‘een crimineel of criminogeen persoon’ zou zijn. In de voormalige prostitutiepanden zijn tegenwoordig modeateliers gevestigd. Mevrouw Hoitink, de projectleidster van ‘Red Light Fashion’, beweert dat elke ontwerper voor het gebruik van zo’n Geerts-pand 600 euro per maand betaalt. Maar het stadsdeel stelt dat hen alleen de energierekening in rekening wordt gebracht. Wie moeten we nou geloven? Er wordt in elk  geval fors verlies geleden op deze vastgoedinvestering.

Universiteit van Amsterdam
Omdat mevrouw Iping de strekking van onze brief van 16 juni niet heeft willen begrijpen, hebben wij de bestuurders nogmaals opgeroepen een onafhankelijk onderzoek naar ‘criminele wallenpanden’ te laten verrichten. Wij hebben voorgesteld de Universiteit van Amsterdam hiervoor te benaderen. Het aantal gevallen dat vastgoed op de wallen met crimineel geld is gekocht is waarschijnlijk op één hand te tellen dus conclusies kunnen snel getrokken worden. Professor Bovenkerk zou het onderzoek kunnen leiden. Hij heeft destijds meegewerkt aan het Van Traa rapport en is bekend met de buurt. Inmiddels is hij gepensioneerd en verbonden aan de Universiteit van Amsterdam, die door The Times wordt gerekend tot de vijftig beste universiteiten van de wereld. De hoge positie wordt verklaard omdat “op de UvA uitstekende onderzoekers actief zijn,” meldde de woordvoerder van de universiteit in Het Parool van 8 oktober 2009. De goede onderzoekskwaliteiten van UvA zagen wij terug in het rapport ‘Macht op de Wallen’ dat begin dit jaar verscheen. Studenten politicologie concludeerden daarin dat ondernemers door de gemeente zijn genegeerd bij de totstandkoming van het Wallenplan, dat vervolgens op een sluwe wijze aan de bewoners is gepresenteerd (“wie tegen ons plan is, steunt vrouwenhandel!”).

Stadsdeel centrum
Op 11 november 2009 heb ik tijdens de commissie vergadering Algemene Zaken van het stadsdeel Centrum onze nieuwe brief voorgelezen en verspreid onder de raadsleden. Ons verzoek om een feitenonderzoek was nu onderbouwd met het arrest van 3 juli 2009 over de Wallenpanden, een artikel uit het NRC en de aanbeveling de Universiteit van Amsterdam het onderzoek te laten doen.

De manieren van de PvdA
Toen mijn naam werd afgeroepen en begaf ik mij naar het spreekgestoelte. De spreektijd bedroeg slechts 3 minuten. Stadsdeelvoorzitter Els Iping bleek geen interesse te hebben in ons verhaal. Zuchtend en met haar ogen rollend keek ze om zich heen toen ik refereerde aan de gebrekkige wijze waarop ze had gereageerd op onze brief. Direct daarna ging ze luid door mijn voordracht heen praten met haar buurman, een brildragende PvdA-er die de commissievergadering leidde en alleen aandacht had voor de klok. “U heeft nog een halve minuut!”, klonk het middenin mijn betoog. Even daarvoor wapperde de vrouwelijke griffier met onze brief om aandacht te trekken. Was die brief nou officieel ingediend of niet, wilde zij weten. Alsof dat niet even kon wachten.

Nadat 3 minuten waren verstreken de PvdA-bril of ik van het bestuur een antwoord verwachtte op de voorgedragen brief die nota bene eindigde met: ‘in afwachting van uw reactie’. “Ja natuurlijk”, riep ik na deze onluisterende ervaring en nam weer plaats op de publieke tribune. Even later werden de raadsleden van de SP en D’66 afgesnauwd door de hooghartige stadsdeelvoorzitter, terwijl de andere PvdA-raadsleden gniffelend toekeken. Zo wordt de Amsterdamse binnenstad dus bestuurd.